Should we stay or should we go?

Zondag zijn we tegen de avond terug in Pelisor, moe maar tevreden. We overleggen wat we de komende tijd zullen doen: Sol gaat vrijdag door naar een volgend adres, dus zijn we vanaf dan nog met zijn tweeën. De afgelopen week is een merkwaardige mix geweest van hoogte- en dieptepunten, en we weten niet goed hoe we ons tot onze hosts moeten verhouden. Aan de ene kant zijn ze het ideale workaway-adres: een prachtig onderkomen, goede voorzieningen, een overvloed aan eten, genoeg en zinvol werk. Als we iets nodig hebben regelen ze dat, ze nemen ons mee naar de markt en brengen ons naar Biertan en ze kopen laarzen in Jelle’s (idioot grote) maat. Maar tegelijk is er die andere kant, die steeds meer zijn tol begint te eisen: Raoul kan dan nog zo beleefd doen tegen ons, hij blijkt intussen meer en meer een aanhanger van huiveringwekkende ideeën. Hij ziet grote groepen mensen graag van de aardbodem verdwijnen, al blijft het altijd vaag hoe hij dat dan voor zich ziet (en eigenlijk wil ik het ook niet weten). Nu ben ik er dol op om van gedachten te wisselen met mensen die heel anders naar de wereld kijken dan ik, want daar kan ik iets van leren. Ik weet ook wel dat mijn wereldbeeld links, idealistisch en wellicht nogal naïef is. Ik ben me ervan bewust dat ik sommige problemen liever negeer, omdat ze met een “iedereen is gelijk, het goede is relatief, laten we tolerant zijn” niet op te lossen zijn. Maar ik kan alleen iets leren als de redenering van de ander dezelfde logische wetten volgt als de mijne. In Raouls geval is dat niet aan de orde: bij elke poging om te achterhalen wat de logica is achter zijn haatdragende ideeën kom ik weer tot dezelfde slotsom: deze man redeneert niet logisch, en elke poging om dat te laten zien resulteert in nog grotere woede van zijn kant. Vanuit mijn eigen ideologie wil ik vervolgens toch proberen te blijven zien dat hij misschien haatdragend is en onlogisch redeneert, maar tegelijk toch ook mens is. Dat hij net als ik van de natuur houdt, van muziek en literatuur, dat hij een zorgzame vader is en dat hij de moeite neemt veel tijd, geld en energie te steken in een historische kerk die op instorten staat. Ik wil op haat niet met haat reageren, en ik wil deze man niet zien als belichaming van het kwaad. Maar ik merk hoe moeilijk ik het vind om met hem om te gaan, en ik voel een zekere morele ambiguïteit door mee te werken aan zijn project. Tegelijk vind ik dat het project (de kerk van Pelisor) los moet staan van hem als persoon.
Door dit alles wil ik het ene moment onmiddellijk vertrekken, en het andere moment nog minstens een week blijven om een steentje bij te kunnen dragen aan het werk aan de kerk. Ook Jelle schiet heen en weer tussen blijven en vertrekken: heeft Raoul een goede dag of zien we hem bijna niet, dan zien we onszelf nog wel wat langer hier blijven. Maar na de zoveelste tirade dat sommige mensen net als onkruid vernietigd moeten worden heb ik zin om gillend weg te rennen. Het is de aloude vraag: als tolerantie je ideaal is, hoe reageer je dan op intolerantie?
Misschien komt het doordat we in het weekend weer zijn opgeladen, maar we besluiten voorlopig nog te blijven, misschien tot volgende week dinsdag. Als de archeoloog geweest is kunnen we weer aan de slag bij de kerk, dat vinden we allebei fijner.
Maandag gaan we weer aan de slag met de elektra, deze keer voor de bewegingssensoren. Raoul heeft bedacht dat ieder plek in huis bewaakt moet worden met een bewegingssensor, met uitzondering van de badkamer, In de hal, de ontvangstruimte en het trappenhuis komen camera’s. Buiten hangen al twee bewakingscamera’s, die via een app met de telefoons van Raoul en Lidia zijn verbonden. Terwijl we het plan doorspreken kan ik het stemmetje in mijn achterhoofd niet onderdrukken: “Foucault! Panopticum!” Als straks overal camera’s hangen, betekent dat dat je als vrijwilliger straks de hele dag in de gaten gehouden kunt worden. Dan weet Raoul precies hoe laat je koffiedrinkt, hoe lang je op de wc zit en hoe laat je bent opgestaan. Het gebeurt onder het mom van beveiliging, maar het is ons opgevallen dat de camera bij de achterdeur bij elke activiteit een foto doorstuurt naar de telefoon van Raoul. Zo krijgt hij een melding zodra één van ons het huis verlaat. Eigenlijk zint het me niets, en dit is ook niet waarvoor ik gekomen ben. Als die archeoloog nou maar eens kwam….