Een markt met/zonder varkens

’s Ochtends drinken we een kop koffie voordat we naar de markt gaan met de taxi. Daar aangekomen is het tijd voor ontbijt, in de vorm van mici (de Roemeense variant van cevapi) en frietjes. Het biertje dat er eigenlijk bij hoort laten we achterwege.
Er is genoeg te zien op de markt: zelfgebreide sokken, geëmailleerde pannen met bloemetjesmotief, fabriekshallen vol oud gereedschap, oude radio’s van Sovjetmakelij, gehaakte en geborduurde tafelkleedjes, bont versierde zwepen en teugels voor je paard en zelfs een nieuwe houten paardenkar. Ook mensen kijken gaat hier goed: marktkooplui met de pet scheef op het hoofd en een sigaar in de mondhoek, fragiele oude vrouwtjes die hun handwerk te koop aanbieden, mannen met grote snorren en gleufhoeden en vrouwen met bontgebloemde rokken, hun haar ingevlochten met gekleurde linten. We kopen een zogenaamde dunlop tondeuse bij een man met gouden tanden, want Jelle’s haar is wel aan een knipbeurt toe en op zee is er straks geen kapper. Lidia duikt als een ware koopjesjager af op de oude bierpullen en tafelkleedjes: je kunt nooit te veel nostalgia hebben om je huis mee te vullen.
Na afloop maken we nog een wandeling door het centrum van Medias, en we worden getrakteerd op koffie met gebak in het keldercafé naast de oude kerk. Daarna gaan we terug naar huis.
Op de terugweg rijden we langs de gereedschapswinkel, om onder meer een paar extra grote laarzen op te halen die Raoul voor Jelle heeft besteld. Eenmaal binnen is Raoul als een kind in een snoepwinkel: “heb je deze boormachine gezien? Kijk hoe goed hij in je hand ligt!” en even later: “I need to buy this ankle grinder. Did I say ankle grinder? I meant angle grinder, hahaha!” En hij kijkt ons grijnzend aan. Sol en ik wisselen een blik van verstandhouding: prima scène voor onze horrorfilm.
Het uitje heeft ons goed gedaan, vooral ook omdat we Raoul en Lidia wat beter hebben leren kennen. Maar als we langs een paar mannen met een gleufhoed rijden steekt Raoul weer van wal: “Look at those damned gypsies. I wonder what the hell they’re doing in this country”. Het is het begin van een nieuwe preek over de Roma en andere ‘low quality people’. Ze verzieken de beschaving, zegt hij, en het worden er steeds meer, omdat ieder kind door de overheid gesubsidieerd wordt met kinderbijslag. “De enige oplossing”, zegt hij, “is om ze allemaal te steriliseren”. Nu is bij mij de maat vol, dus ik opper dat het wegnemen van de externe prikkel om zoveel mogelijk kinderen te maken misschien een betere optie is. Als je kinderbijslag voor maximaal twee kinderen geeft, wordt het stichten van grote gezinnen in elk geval niet financieel beloond. Dat lijkt mij een veel humanere oplossing van het probleem dat hij beschrijft. “Jawel”, zegt hij, “maar dat krijg je er politiek nooit doorheen, want al die Roma hebben stemrecht”. Alsof die sterilisatie politiek wél haalbaar is. Maar ik heb geen kans meer om dat te zeggen, want we zijn opnieuw terechtgekomen in een tirade over wat ‘dat tuig’ allemaal verkeerd doet. Gelukkig zijn we inmiddels aangekomen in Pelisor. Raoul stelt voor om verder maar niet meer van gedachten te wisselen, omdat zijn standpunten nogal eens worden uitgelegd als extremistisch. Wij leggen uit dat we juist graag in discussie gaan, omdat je van verschillende standpunten wellicht nog iets kunt leren. Sol heeft zich inmiddels uit de voeten gemaakt: die brandt zijn vingers liever niet aan dit soort onderwerpen. Binnen praten we verder. De slotsom is dat hij erg kwaad wordt van mensen die hun leven op een -in zijn ogen- nutteloze manier besteden. Volgens hem kan geluk alleen voortkomen uit een gevoel van accomplishment, en is werk (in brede zin) daarom het belangrijkste principe van onze beschaving. Wij houden het bij een relativistische opvatting: er zijn meerdere (en voor ieder mens verschillende) principes die naar geluk leiden, een beschaving moet juist draaien om onderling begrip van die verschillen. Natuurlijk zijn er grenzen aan dat begrip, maar dit leggen volgens ons echt niet bij de keuze om om 9 uur 's ochtends bier te drinken op het terras (al zou het onze keus niet zijn). Mensen die het leven ongemerkt aan zich voorbij laten gaan maken ons vooral verdrietig in plaats van boos.
Omdat de sfeer nogal verhit geworden is besluit Raoul ons een cocktail van tuica met pruimenmoes in te schenken en het onderwerp te veranderen: wat gaan we morgen doen? Om problemen zoals afgelopen week te voorkomen is het zaak om de elektra verder aan te leggen. Een deel van de bedrading is al getrokken, maar de bovenverdieping moet nog worden gedaan. We lopen alle vertrekken bij langs en stellen vast hoeveel kabels we van elke soort nodig hebben. Kabels voor het licht, kabels voor de stopcontacten, kabels voor de beveiligingscamera’s in de hal en het trappenhuis en kabels voor de bewegingssensoren in de overige ruimtes. We gaan alvast aan de slag met het leggen van de hoofdkabel naar boven, maar we laten de rest voor morgen: ook dan wordt regen voorspeld.