Terugreis

Na twee dagen hangen op hetzelfde grasveld voel ik me al een heel stuk beter, maar Jelle is nog erg zwak. Eigenlijk hadden we vanuit Mara naar Breb willen lopen, via de hanekam, of anders door de velden. Maar daar is in deze toestand geen sprake van. Omdat het langzaamaan tijd wordt om terug te gaan naar Nederland (de boot moet winterklaar, de GGD heeft een aantal vaccinaties voor ons, de belastingdienst wacht op onze aangifte, etc.) besluiten we ons boeltje te pakken en de terugtocht te aanvaarden. Onze wandelvakantie in Maramures was kort, maar krachtig: we hebben van ieder moment volop genoten, tot en met de papanasi -daarna werd het minder leuk.

Op zaterdagochtend pakken we daarom onze biezen en lopen richting dorp. Een busstation heeft Mara niet, maar als we aan de weg gaan staan komt er vanzelf een keer een minibus richting Baia Mare. De kans is dan wel groot dat we weer als sardientjes tegen het plafond staan gedrukt, en de route gaat -dat zien we op de kaart- langs een slingerende bergpas. Dus wachten we niet op de bus, maar proberen we een lift te krijgen van een auto die de goede kant op gaat. Met een beetje geluk kunnen we meerijden in een luxe bmw, audi of mercedes -die rijden hier volop-, zodat de kans op wagenziekte niet zo groot is.

Goed, het is geen audi die voor ons stopt, maar een vriendelijke Roemeen in zijn bestelbus. Hij heeft nog twee plekken vrij op de voorbank, en hij gaat naar Baia Sprie; ongeveer 10 km buiten Baia Mare. Hij spreekt een beetje Engels (beter dan ik Roemeens), omdat hij al jaren in Ierland werkt als schilder. Momenteel is hij voor twee maanden terug, zoals ieder jaar. In Ierland liggen de lonen zóveel hoger dat hij wel gek zou zijn als hij hier zou blijven: hij kan momenteel elke maand 2000 euro sparen, terwijl in Roemenië het maandloon rond de 300 euro ligt -als je het goed doet. Hij legt uit dat de welvaart in Maramures deels komt doordat Roemenen die in het buitenland werken geld invensteren, maar ook doordat de Europese Unie subsidies verstrekt voor wegen, scholen en de ontwikkeling van toerisme. Zo stroomt er via twee routes Europees geld de regio in, waardoor het hier economisch relatief goed gaat. Bovendien -legt hij uit- is de traditionele landbouw hier nog erg levendig (dat was ons ook al opgevallen), waardoor de mensen voor hun voedsel grotendeels onafhankelijk zijn van geld en winkels. Vandaar ook dat je in de dorpswinkels voornamelijk chips, bier, chocola en frisdrank kunt kopen: luxe-artikelen die de mensen thuis niet kunnen maken. Melk, eieren, yoghurt, brood, fruit en groente komen meestal uit eigen tuin en keuken.

In Baia Sprie kopen we een kaartje voor de bus naar Baia Mare. Een jonge vrouw heeft gehoord dat ik vroeg om kaartjes naar het busstation, en werpt zich op als onze begeleider. Als de bus eraan komt waarschuwt ze: deze is het, stap maar in! Als we zitten pakt ze onze kaartjes, om ze te stempelen. En als we bij het station zijn stoot ze ons aan: hier moeten jullie eruit. Zo worden we met de lieve, onzelfzuchtige zorgzaamheid van Maramures teruggebracht naar de harde buitenwereld.

Baia Mare verwelkomt ons met uitlaatgassen en beton. Heel langzaam sjokken we naar het hostel waar onze spullen staan. Bij het winkelcentrum pikken we de wifi van de starbucks, om onze busticket terug te boeken. Helaas blijkt de flixbus morgen niet te rijden, omdat het dan zondag is. Dat betekent dat we nog een extra dag in Baia Mare moeten blijven. Dat vooruitzicht is zó huiveringwekkend dat ik alle alternatieve vertrekpunten van de flixbus bij langs ga. Gelukkig is er een oplossing: als we de nachttrein nemen naar Arad, vertrekt er morgenochtend een bus naar Wenen. Zo gezegd zo gedaan: we halen onze bagage op en terwijl Jelle op een bankje bijkomt van het gesjouw loop ik terug naar het station om treinkaartjes te kopen en wat boodschappen te doen. Het is inmiddels avond geworden, en rond het station hangt een groepje slonzige types. Het blijken de lijmsnuivende kinderen te zijn, die inmiddels volwassen zijn geworden. Kinderen zie ik er gelukkig niet tussen. Misschien is er dan toch een positieve ontwikkeling gaande in Baia Mare.

De trein vertrekt om kwart voor 1 ’s nachts, dus eten we een hapje in een slonzig sportcafé. Daarna gaan we zitten duimendraaien op een bankje. Omdat het koud wordt verkassen we even later naar het treinstation, waar we ten minste binnen kunnen zitten. Hier komt alle desolaatheid van dit oord samen. Het station is vrijwel verlaten, op een aantal dronkaards na, die bij de kiosk hun biertjes bij elkaar proberen te bedelen. Achter de balie zit een eenzame vrouw te wachten op klanten die niet komen, omdat iedereen zijn kaartjes bij de automaat haalt. Ook de toiletjuffrouw is nog wakker, althans als je naar de roestige wc gaat. Zodra je betaald hebt kruipt ze weer onder haar deken om verder te slapen. Eens per half uur komt er een man van de beveiliging zijn ronde doen. Het geluid van zijn voetstappen galmt door de hal en schrikt het handjevol duiven op dat op een randje zit te slapen. Een flikkerende tl-balk maakt de grimmige sfeer helemaal af.
We zijn dus blij als het half 1 is en de trein arriveert. We lopen door een volgepiste gang naar het perron, waar alleen een kleine sprinter staat. Ik kijk om me heen: waar is die nachttrein nou? Aarzelend vraag ik aan één van de passagiers waar de trein naar Arad is. Ze wijst met een verbaasde blik naar de sprinter. “Hoezo? Dit is ‘m!”.

We spenderen dus de nacht in een 6 uur durende rit in een oude sprinter. Gelukkig is hij niet zo vol, zodat we meerdere stoelen hebben. Halverwege de rit blijft de trein opeens staan, en gaat niet meer verder. Wat is er aan de hand? Is er een storing? Niemand lijkt zich ergens om te bekommeren, maar wij vragen ons wel af waarom we zo lang stil staan. Het duurt twintig minuten, een half uur, drie kwartier…. Opeens begint het me te dagen: vannacht wordt de klok een uur teruggezet. Ik kijk op mijn telefoon: inderdaad, het is nu bijna drie uur, voor de tweede keer vannacht. Klokslag drie komt de trein weer op gang. Welkom in de winter!

Het station van Arad staat in schril contrast met dat van Baia Mare. Groot, licht, gezellig en comfortabel. De overblijfselen van het communisme, in de vorm van reliëfs die arbeid ophemelen, zijn keurig behouden en zilver geschilderd. Voor de rest herinnert weinig hier aan die geschiedenis: Arad is duidelijk een poort naar het westen. We sjokken richting busstation, een paar honderd meter verder. Precies op tijd rijdt onze flixbus voor. We stappen in en kijken hoe de eindeloze vlaktes van Roemenië langzaam overgaan in die van Hongarije, Oostenrijk, Duitsland, Nederland.